นิทานก่อนนอนเรื่องคนช่างสังเกต
เพื่อนรักสองคนได้สำเร็จการศึกษาจากสำนักเดียวกัน ได้เดินทางกลับถิ่นฐานของตน ในระหว่างทางก็เดินผ่านรอยเท้าสัตว์ชนิดหนึ่ง นายฉลาดได้พูดว่า "นั่นคือรอยเท้าช้าง" นายเฉลียวที่มาด้วยกันก็พูดขึ้นว่า "ใช่..ช้างจริง ๆ แต่ช้างตัวนี้มีงาข้างเดียว" และเมื่อเดินไปจนพบช้างตัวที่ว่าก็เป็นจริงดังที่นายเฉลียวบอก...
เดินไปอีกไม่ไกลก็พบหลุมเล็กที่่มีน้ำขัง นายฉลาดพูดว่า "หลุมนี้เป็นหลุมปัสสาวะของผู้หญิง" นายเฉลียวก็ตอบว่า "ใช่..และยังเป็นหญิงตั้งครรภ์อีกด้วย" นายฉลาดประหลาดใจกับคำตอบทั้งสองครั้งของนายเฉลียวมาก เพราะพบว่าเพื่อนของเขาทายได้ถูกทั้งสองครั้ง จึงพาลโกรธอาจารย์ของตนว่าให้ความรู้กับตนไม่เท่ากับเพื่อน จึงชวนเพื่อนเดินทางกลับไปต่อว่าอาจารย์ที่สำนัก
เมื่อเล่าให้อาจารย์ฟังในสิ่งที่ตนคิดด้วยอารมณ์ที่รุนแรง อาจารย์รับฟังอย่างสงบและได้เอาเงินจำนวนหนึ่งมอบให้ศิษย์รักทั้งสอง นำไปซื้อหม้อคนละหนึ่งใบจากร้านเดียวกันและจากนั้นให้ไปซื้อน้ำมันงาจากร้านที่ได้ชื่อว่าราคาแพงแต่ซื่้อสัตย์ต่อลูำกค้า แล้วนำกลับมาให้อาจารย์ดูในบ่ายวันรุ่งขึ้น
นายฉลาดรีบไปซื้อหม้ออย่างรวดเร็ว และเดินไปซื้อน้ำมันงาในร้านถัดไปทันที ส่วนนายเฉลียวไปซื้อหม้อด้วยกันแต่เดินกลับบ้านก่อน ในเช้าวันรุ่งขึ้นจึงค่อยไปซื้อน้ำมันงาจากร้านเดียวกัน
...เมื่อมาถึงนายฉลาดได้พบว่าน้ำมันที่ตนซื้อมีน้อยกว่าของนายเฉลียวมากนัก จึงได้ถามอาจารย์ด้วยความแปลกใจ จึงได้คำตอบว่านายเฉลียวได้นำหม้อที่ซื้อใหม่ไปล้างเช็ดจนแห้งอย่างดี เพราะรู้ถึงคุณสมบัติของหม้อใหม่ว่าหม้อใหม่มักจะดูดน้ำมากกว่าหม้อที่ได้รับการแช่ และเช็ดให้สะอาดเสมอ...
ส่วนเหตุผลที่นายเฉลียวรู้ว่าช้างมีงาข้างเดียว เพราะตามทางเดิน นายเฉลียวสังเกตว่าต้นไม้ข้างทางเตียนไปเพียงข้างเดียว จึงรู้ว่าช้างมีงาเพียงข้างเดียว และสำหรับหลุมปัสสาวะของหญิงมีครรภ์นั้น เขาสังเกตว่าหญิงมีครรภ์แก่จะมีน้ำหนักตัวค่อนข้างมาก เวลานั่งจึงมักเอามือยันพื้นทรายไว้เพื่อเป็นการทรงตัว...
นายฉลาดละอายกับความรู้เท่าไม่ถึงการณ์ของตนเป็นอย่างยิ่ง และได้เรียนรู้อย่างไร้ข้อสงสัยว่า ในชีวิตที่ผ่านมา หากเขาเพียงนำแต่ความรู้ที่มี โดยไม่มีการสังเกตอย่างถ้วนถี่ในรายละเอียดเล็กน้อยไปใช้แล้วละก็ ไม่ว่าจะทุ่มเทมากมายเพียงใด เขาก็คงไม่สามารถทำภารกิจนั้นให้ประสบควาสำเร็จสูงสุดอย่างที่ตั้งใจได้เลย
เขาจึงก้มกราบอาจารย์ที่ได้ให้ความรู้อันล้ำค่าที่สุดกับเขา จากนั้นนายฉลาดจึงเลือกที่จะดำเนินชีวิตอย่างอ่อนน้อมถ่อมตน รัีบฟังในความคิดเห็นของผู้อื่น และไม่ลืมที่จะใช้การสังเกตเป็นเข็มทิศเพื่อใช้ในการตัดสินทุก ๆ อย่างในชีวิตของเขาตั้งแต่นั้นเป็นต้นมา...
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น